De ontspannende werking van tennisballen

Door Ingrid Klunne

Aan het einde van mijn werkdag loop ik, met mijn yogamat over mijn schouder, naar de pilates les. Een klein, kleurig lantaarntje hangt naast de voordeur van de yogaschool. Het voelt als een warm welkom. Ik veeg mijn voeten op de mat, zet mijn schoenen in het rek en zie een aankondiging aan de muur van komende workshops. Mijn oog valt op een fascia release workshop en ik vraag de docent wat dat is. Ze legt uit dat het masseren van de fascia, net als yin yoga, een ontspannend eff ect heeft op je spieren. Ik meld me aan en ga het beleven.

Tijdens de workshop gebruiken we tennisballen om overheen te rollen op plekken waar je spierpijn kunt hebben of waar spanning zich heeft opgebouwd. Eén of twee tennisballen naast elkaar. Op plekken waar tennisballen te klein zijn is een foamroller handiger, je kent  ze wel; die ze ook met zwemmen gebruiken. In mijn lichaam bouwt spanning zich de hele dag op, in mijn nek en rug. Ik
heb nog niemand gevonden die me ervan af kan helpen. Regelmatig maak ik een afspraak bij een masseur, maar nu kan ik elke dag zelf mijn spieren ontspannen, met zoiets simpels als twee tennisballen in een netje!

Dit was in een periode waarin mijn klachten nog niet herkend waren als cervicale dystonie. Een zoektocht langs diverse fysiotherapeuten, een sportarts, osteopaten, een neuroloog, atlasprofi lax behandeling, een MRI-scan, röntgenfoto’s. Een diagnose artrose, stenose  in de nekwervels en ‘het kan erger worden, niet beter’. Een boodschap die weer stress opleverde en dat maakte het inderdaad niet beter. Hardlopen, fi etsvakanties, een voorstelling in het theater, het ging allemaal niet meer.

De yogaschool was een uitkomst. Zo kon ik toch in beweging blijven maar minder intensief en extra ontspannend. Na de workshop heb ik direct een setje tennisballen gekocht en ben ik regelmatig op het kleed in de woonkamer aan het rollen. Inmiddels heb ik wel de juiste diagnose, werken de botuline injecties goed en maakt de fysiotherapeut de spanning los. Daardoor heb ik het nu minder nodig, maar in die tijd was het een uitkomst en een dagelijkse opluchting als ik spanningen kon losrollen.

Of het voor jou ook werkt? Vraag tips en advies aan je behandelend fysiotherapeut.

De ontspannende werking van tennisballen
Wat de fysiotherapeut ervan vindt
Door Joris van der Niet

Dat de diagnose ‘dystonie’ pas gesteld wordt nadat iemand al geruime tijd met klachten rondloopt hoor ik in de praktijk helaas vaker. Het lastige is dat in een vroege fase de klachten deels overeenkomen met andere aandoeningen en syndromen. Daar komt bij dat er vrij veel onbekendheid is over deze aandoening. Als een arts of fysiotherapeut niet weet wat cervicale dystonie is,
dan kan diegene dit uiteraard ook niet herkennen.

Over de best mogelijke behandeling voor mensen met een cervicale dystonie is, naast het toedienen van botulinetoxine injecties, geen eenduidig bewijs aanwezig. Ondanks dat de methode van Bleton vaak als leidraad wordt aangehouden, voor onder andere fysiotherapeutische behandelingen, is er weinig wetenschappelijk bewijs over de effectiviteit hiervan. De keuze voor  behandelvormen werd vooral gebaseerd op de wensen van de patiënt en de ervaringen van de fysiotherapeut. Eigenlijk zien we pas de laatste 15 jaar een duidelijke toename in het wetenschappelijke bewijs voor (fysiotherapeutische) behandelmogelijkheden.

Uit recente wetenschappelijke artikelen 12 komt naar voren dat diverse behandelvormen (gecombineerd met botulinetoxine injecties) positief kunnen bijdragen aan het verminderen van klachten die komen kijken bij een cervicale dystonie. Welke strategie daarin het meest eff ectief is kan niet gezegd worden. Wel is te zien dat strategieën als massage, ontspanning, fysiotherapie, warmte en
sporten het goed doen als wordt gekeken naar het eff ect op pijn, spierspanning en bewegelijkheid 3. Of het inzetten van specifiek fascia therapie, zoals Ingrid beschrijft, een positief effect heeft bij dystonie patiënten is wetenschappelijk gezien niet bekend. Toch lijkt het niet vreemd dat dit een effectieve methode is als gekeken wordt naar de positieve eff ecten van massage, ontspanning en fysiotherapie. De positieve ervaring van Ingrid met fascia therapie is een mooie toevoeging op de toch nog vrij beperkte wetenschappelijke inzichten. Het laat zien, ondanks het ontbreken
van direct wetenschappelijk bewijs, er toch op individueel niveau mooie resultaten kunnen worden.

1 https://bmcneurol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12883-023-03473-3
2 Clemens Jacksch, MD,1 Sebastian Loens,2,3 Joerg Mueller,4 Vera Tadic,5 Tobias Bäumer, 2,3 and Kirsten E. Zeuner1 Impact of Physiotherapy in the Treatment of Pain in Cervical Dystonia
3 Melani J. Boyce, 1,2 A. B. McCambridge,3 L. V. Bradnam,4 C. G. Canning,5 C. Quel De Oliveira,1 and A. P. Verhagen1 Botulinum toxin and conservative treatment strategies in people with cervical dystonia: an online survey