Alles wat je moet weten over medicinale cannabis

Medicinale cannabis kun je sinds 2003 in Nederland op recept kopen bij apotheken. Het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) reguleert de productie en levering ervan. Helaas vergoeden
zorgverzekeraars geen medicinale cannabis. Daarom kopen sommige patiënten hun cannabis (olie) bij stichting SuverNuver, illegaal online of bij een coffeeshop. Anderen kweken hun eigen
cannabis. Waar moet je op letten?

Wat is medicinale cannabis?

Medicinale cannabis wordt gemaakt van gedroogde bloemtoppen van de hennepplant. Cannabis bestaat uit heel veel stoffen. Twee hiervan, THC (tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol) hebben de meeste werking, zo wordt tot nog toe aangenomen. De stoffen kunnen pijn verminderen en kunnen andere klachten helpen tegengaan.

Het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC, onderdeel van het ministerie van Volksgezondheid) levert gedroogde bloemtoppen. De cannabis gaat pas werken als die wordt verhit. Vervolgens kun je de cannabis op verschillende manieren gebruiken. Je kunt er thee van maken, inademen, roken (hoewel dit wordt afgeraden) en als olie op de tong druppelen. In de brochure Medicinale
Cannabis (te downloaden op de website van BMC) lees je er alles over. Patiënten krijgen medicinale cannabis via een recept van hun (huis)arts.

Welke soorten medicinale cannabis bestaan er?

Welke soort en dosering het beste passen bij welke aandoening, bepaalt de arts die het recept uitschrijft. Via de apotheek kun je verschillende soorten medicinale cannabis krijgen: bedrocan, bedrobinol, bediol, bedica en bedrolite. Per soort verschilt de hoeveelheid en verhouding CBD en THC. Bediol is vaak de eerste keuze als patiënten geen ervaring hebben met medicinale
cannabis. Deze variant veroorzaakt namelijk milde bijwerkingen. Heeft bediol onvoldoende effect, dan kan de patiënt overstappen op een ander soort met een hoger THC-gehalte. Bediol bevat ongeveer 6,3 % THC en bedrocan ongeveer 22 %. Dit is het hoogste percentage THC dat je via de apotheek kunt krijgen. Wat zijn de effecten van medicinale cannabis en hoelang duren die?
De cannabis kan pijn, spierkrampen en -trekkingen bestrijden en kan misselijkheid tegengaan en de eetlust stimuleren. Ook gebruiken sommige kankerpatiënten medicinale cannabis om misselijkheid en braken door medicatie of bestraling tegen te gaan. Hoe lang de medicinale cannabis werkt, is afhankelijk van de manier van innemen en verschilt per persoon.
Bij inhalatie werkt de stof al binnen enkele minuten en duurt 3 tot 4 uur. Thee werkt na een half tot anderhalf uur. Bij doorslikken werkt de stof 4 tot 8 uur. Na twee weken kun je bepalen of de cannabis werkt bij jou.

Welke bijwerkingen kun je krijgen van medicinale cannabis?

Het kan zijn dat je een ‘high’-gevoel krijgt. Dit overkomt 3 van de 1000 mensen. Je wordt dan vrolijk en opgewekt, waarna deze stemming overgaat in een gevoel van kalmte en rust. Daarnaast kun je loom worden, honger krijgen en kleuren en muziek intenser beleven. Sommigen verliezen hun gevoel voor tijd en plaats. Een sombere stemming, verergerde psychische klachten, rusteloosheid en slapeloosheid komen bij 1 tot 3 van de 1000 mensen voor. Door de lage doses van de medicinale cannabis raakt bijna niemand verslaafd of geestelijk afhankelijk (minder dan 0,01 %).
Als je een doktersrecept hebt voor de gebruikte cannabis, dan mag je – onder voorwaarden – autorijden. Meer informatie hierover vind je op https://www.pgmcg.nl/2021/03/antwoord-op-verzoek-uitzondering-voor-patienten-om-het-verkeer-die-gebruik-maken-van-medicinale-cannabis-speekseltest.
Alleen mensen met aangeboren hartritmestoornissen mogen GEEN medicinale cannabis gebruiken.

Waar koop je medicinale cannabis?

Medicinale cannabis is verkrijgbaar op doktersrecept bij apotheken. De Transvaal apotheek in Den Haag en Cannabis Care in Breukelen bieden hierover veel informatie. In 2018 werd 51.000 keer medicinale cannabis versterkt via een apotheek. In 2019 daalde de afname na jaren groei met 5 % naar ongeveer 48.500.

Zorgverzekeraars vergoeden de medicinale cannabis niet. Daarom kopen sommige patiënten hun cannabisolie bij SuverNuver, een stichting die begon in Friesland en inmiddels door het hele land cannabisolie aanbiedt aan patiënten. De prijzen zijn lastig te vergelijken, omdat de producten via het Bureau voor Medicinale Cannabis niet exact dezelfde zijn als die SuverNuver aanbiedt.
Volgens sommige patiënten is de cannabisolie bij Suver-Nuver goedkoper dan bij de apotheek. Mensen in de schuldhulpverlening krijgen bij SuverNuver cannabisolie aangeboden tegen verzendkosten. Daarnaast betalen ze 10 euro per jaar voor een registratie bij SuverNuver. De stichting heeft naar eigen zeggen zo’n 27.600 donateurs in Nederland en heeft 16.500 actieve bestellers (tenminste twee keer per maand).

Daarnaast kopen sommige patiënten hun cannabis bij de coffeeshop, bestellen die online of kweken die zelf. Tilburg is de enige gemeente in Nederland die thuiskweek van cannabis voor medicinale doelen toestaat. Wel heeft de gemeente in samenwerking met PGMCG, de Tilburgse stichting voor thuiskweek van medicinale cannabis, afspraken gemaakt. Zo mogen patiënten niet
meer dan 5 planten kweken en is de cannabis alleen bedoeld voor medicinaal gebruik. Je moet dus een recept van een BIG-geregistreerde zorgverlener hebben. In Tilburg kweken tientallen leden van PGMCG medicinale cannabis, maar in de rest van het land kweken een paar honderd ingeschreven leden.

Wat zijn de voordelen van medicinale cannabis via de apotheek?

De medicinale cannabis die apotheken aanbiedt, moet aan strenge kwaliteitseisen uit de geneesmiddelenwet voldoen en is legaal. De overheid wil er zo voor zorgen dat de cannabis veilig is voor patiënten. De cannabis wordt gecontroleerd op zware metalen en verontreiniging en de hoeveelheid CBD en THC is gegarandeerd dezelfde. Een ander voordeel van kopen via de apotheek is dat
een apotheker overzicht heeft over al het medicijngebruik van patiënten. Zo kan zij bewaken of medicijnen op elkaar ingrijpen. Daarnaast bewaakt een arts het effect en de dosering van de medicinale cannabis, die apothekers verstrekken.

De strenge kwaliteitscontrole vindt niet plaats bij Suver-Nuver of bij thuiskweek. ‘Wel controleren we twee keer per maand steekproefsgewijs de cannabis op pesticiden en zware metalen. Dit besteden we uit aan gecertificeerde Europese laboratoria. Dagelijkse controle is te kostbaar en zolang er nog een rechtszaak tegen ons loopt, is het financiële risico te groot’, aldus Rinus Beintema,
voorzitter van SuverNuver. Tegen de stichting loopt al twee jaar een rechtszaak, omdat de productie van cannabis en de productie van cannabisolie illegaal zijn. Zeker als SuverNuver in de bijsluiter contra-indicaties vermeldt. Dan zou er onterecht een link worden gelegd met medicinale toepassing van cannabisolie.

Wat adviseert neuroloog Marina de Koning-Tijssen van UMCG in Groningen?

‘Ik schrijf de medicinale cannabis voor’, aldus Marina de Koning-Tijssen, als neuroloog werkzaam bij UMCG in Groningen en voorzitter van DystonieNET, de organisatie van dystonie zorgverleners. ‘Maar ik ben wel terughoudend, omdat er geen wetenschappelijk onderzoek is dat de effectiviteit van cannabis aantoont. Het zou ontspanning en pijnbestrijding bieden en helpen
bij depressie en slapeloosheid. Ik heb een aantal patiënten dat zelf cannabis aanschaft, zonder recept. Maar eigenlijk vragen patiënten er zelden om.’ Onderzoek doen naar de effectiviteit van medicinale cannabis bij dystoniepatiënten is kostbaar en complex, aldus Marina de Koning-Tijssen. ‘De groep patiënten is klein en er spelen zoveel factoren mee, dat het heel moeilijk is om
aan te tonen dat de cannabis de oorzaak is van mogelijke verbeteringen. Dat vergt jaren onderzoek.’

Wil je meer weten?

Kijk op https://www.cannabisbureau.nl en https://www.apotheek.nl/medicijnen/cannabis

Informatie over SuverNuver vind je op https://suvernuver.org.

En over PGMCG in Tilburg, lees je meer op https://www.pgmcg.nl

Stichting Farmaceutische Kengetallen publiceert cijfers over de verstrekking van medicijnen, waaronder medicinale cannabis: https://www. sfk.nl/publicaties/PW/2019/medicinale-cannabis-minder-dan-50-000-keer-verstrekt